Γαλλία προεδρικές εκλογές: Μακρόν-Λεπέν στο 50 – 50 !!!

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μονοπωλεί το ενδιαφέρον στα ευρωπαϊκά δρώμενα τις τελευταίες εβδομάδες, λίγη προσοχή δόθηκε στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στη Γαλλία.

Με την ώρα της κάλπης όμως να έχει φτάσει, τις τελευταίες μέρες τα βλέμματα κορυφαίων Ευρωπαίων αξιωματούχων είναι στραμμένα στο Παρίσι και τις γαλλικές εκλογές.

Ο πρώτος γύρος των εκλογών θα ολοκληρωθεί την αυριανή Κυριακή και θα αναδείξει τους δύο υποψηφίους που θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο, δύο εβδομάδες αργότερα.

Μετά την αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ από την γερμανική καγκελαρία και με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να βρίσκεται εν εξελίξει, είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι εξελίξεις στην πολιτική “πρωτεύουσα” της Ευρώπης αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν που διεκδικεί την επανεκλογή του ήταν μέχρι πρόσφατα το αδιαφιλονίκητο φαβορί των εκλογών.

Τους τελευταίους μήνες οι δημοσκοπήσεις έδειξαν διακυμάνσεις στην προτίμηση των Γάλλων πολιτών ως προς τον “παρτενέρ” που θα συνοδεύσει τον Μακρόν στον δεύτερο γύρο. Την είσοδό τους στον β’ γύρο διεκδικούν μεταξύ άλλων ο Ερίκ Ζεμούρ  (ο “Γάλλος Τραμπ”, όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς), η Βαλερί Πεκρές  (μία μάλλον ατυχής προσπάθεια των Ρεπουμπλικανών να ξαναμπούν στο εκλογικό παιχνίδι) και ο μόνος υποψήφιος της Αριστεράς Ζαν Λυκ Μελανσόν.

Το δίδυμο του β’ γύρου

Όπως όλα δείχνουν, όμως, εκείνη που θα κερδίσει το “χρυσό” εισιτήριο για τον δεύτερο γύρο και θα διεκδικήσει την προεδρία είναι η Μαρίν Λεπέν. Η κόρη του ακροδεξιού Γάλλου πολιτικού βρέθηκε στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών και το 2017, όπου όμως έχασε συντριπτικά απ’ τον Μακρόν, ο οποίος είχε τότε το προφίλ του φέρελπι νέου πολιτικού με το κεντρώο, μετριοπαθές και μεταρρυθμιστικό στίγμα, με αποτέλεσμα να βρει στήριξη εξίσου από την Κεντροδεξιά και την σοσιαλδημοκρατική Κεντροαριστερά.

Έκτοτε πολλά έχουν αλλάξει. Η Λεπέν προχώρησε σε μία σειρά από ενέργειες που μετέβαλαν στο πιο μετριοπαθές το προφίλ της, καθιστώντας το θελκτικό σε νέα εκλογικά ακροατήρια. Η μετονομασία του κόμματος της, η ανανέωση του στελεχιακού του δυναμικού με νέα πρόσωπα –πολιτικά και ηλικιακά– καθώς και η υιοθέτηση σχετικά προοδευτικών θέσεων σε κοινωνικά θέματα (π.χ. οι σχέσεις των ομόφυλων ζευγαριών), την έφεραν αισθητά πιο κοντά στην mainstream πολιτική.

Την ίδια στιγμή, μεγάλα μέρη της γαλλικής κοινωνίας φαίνεται να έχουν μετακινηθεί τα τελευταία χρόνια προς συντηρητικότερες θέσεις, γεγονός που δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για τις πέρα της παραδοσιακής Δεξιάς δυνάμεις. Αυτό αποδεικνύεται κι από την κάκιστη επίδοση των (κέντρο)αριστερών κομμάτων –πλην του Μελανσόν– κατά την προεκλογική περίοδο και την αποτυχία τους να θέσουν την ατζέντα που τα ευνοεί στο δρόμο προς τις κάλπες.

Τα προηγούμενα χρόνια

Τα κύρια αίτια αυτής της συντηρητικοποίησης, που άνοιξε τον δρόμο και για υποψηφιότητες τύπου Ζεμούρ, εντοπίζονται στους χειρισμούς της κυβέρνησης Μακρόν στο θέμα των εμβολιασμών, νωρίτερα στις κινητοποίησεις των “Κίτρινων Γιλέκων”, αλλά και σε γενικότερα θέματα μεταναστευτικής πολιτικής. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία φάνηκε αρχικά να θεμελιώνει το προβάδισμα του Μακρόν έναντι των αντιπάλων του, καθώς και να πλήττει δημοσκοπικά υποψηφίους που είχαν στο παρελθόν εκφραστεί θετικά υπέρ του καθεστώτος Πούτιν και της Ρωσίας (κυρίως Λεπέν, Ζεμούρ και Μελανσόν).

Το πολεμικό κλίμα δημιούργησε το γνωστό rally around the flag effect, που παρουσιάζεται σε περιόδους κρίσης και που θεωρείται ότι ενισχύει προσωρινά το προφίλ του εκάστοτε ηγέτη ενόψει μίας σοβαρής κρίσης. Πρόκειται για το αντίστοιχο boost που παρουσίασε και η υποψηφιότητα του τότε Αμερικανού προέδρου Τραμπ όταν πρωτοεμφανίστηκε ο Covid-19. Τα αποτελέσματα αυτής της τάσης, ωστόσο, φαίνεται ότι είναι παρωδικά, καθώς πολύ γρήγορα οι δημοσκοπήσεις κατέγραψαν ανάκαμψη των Λεπέν και Μελανσόν.

Στο παράδειγμα των ΗΠΑ όλοι γνωρίζουμε το αποτέλεσμα. Τις τελευταίες ημέρες, λοιπόν, όπως φαίνεται κι από τα σχετικά γραφήματα του Economist, η κοινή γνώμη φαίνεται να έχει κάνει στροφή σε θέματα όπως οι πληθωριστικές πιέσεις, η αγοραστική δύναμη των πολιτών και η φθηνή πρόσβαση στην ενέργεια. Όλα αυτά είναι πεδία που εκ των πραγμάτων δεν συμφέρουν τον πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος συμμετέχοντας στην κοινή πολιτική των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, καλείται τώρα να πείσει τους πολίτες ότι οι θυσίες που κάνουν στην οικονομία αξίζουν τον κόπο.

Πιθανότητες εισόδου στον δεύτερο γύρο των εκλογών.
Πηγή:   The Economist

Πιθανότητα νίκης στις προεδρικές εκλογές.
Πηγή:   The Economist

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες δίνουν μία καθαρή εικόνα για την επόμενη μέρα. Το δίδυμο που θα αναμετρηθεί δύο εβδομάδες μετά τον πρώτο γύρο θα είναι μάλλον για μία ακόμη φορά οι Μακρόν και Λεπέν. Όσον αφορά τα ποσοστά των υποψηφίων, δημοσκόπηση της Ifop Poll δίνει διαφορά μικρότερη των τριών μονάδων ανάμεσα στους δύο διεκδικητές της γαλλικής προεδρίας.

Την ίδια στιγμή το φως της δημοσιότητας βλέπει έρευνα που για πρώτη φορά δίνει οριακή πρωτιά της Λεπέν στον β’ γύρο όπου θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον Μακρόν. Η δημοσκόπηση, που διεξήχθη για λογαριασμό της ευρωπαϊκής έκδοσης του Politico, τοποθετεί για την δεύτερη Κυριακή τη διαφορά μεταξύ υποψηφίων στη μία μονάδα και συγκεκριμένα βλέπει νίκη Λεπέν με 50,5% και τον Μακρόν να ακολουθεί στο 49,5%.

Σημερινή έρευνα άλλης εταιρείας παρουσιάζει την δυναμική που παρουσιάζουν οι υποψήφιοι και το εύρος των ποσοστών στα οποία κινούνται ενόψει της αναμέτρησης της πρώτης Κυριακής. Σε αυτή γίνεται σαφές ότι ο πρόεδρος Μακρόν κατέχει το προβάδισμα (του αποδίδουν ποσοστά που θα κυμανθούν από το 20,5% έως το 28,5%), αλλά όχι σε βαθμό που να μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο πρωτιάς της Λεπέν (εύρος ποσοστών 19% με 27%) και στον πρώτο γύρο!

Η αναμέτρηση του πρώτου γύρου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως για τα ποσοστά που θα λάβουν οι δύο πρώτοι, αφού το ζεύγος του δεύτερου γύρου είναι πια προκαθορισμένο. Το τί θα γράφει το κοντέρ το βράδυ της Κυριακής αναπόφευκτα θα καθορίσει την γραμμή εκκίνησης για τον δεύτερο γύρο και θα επηρεάσει και τις εξελίξεις των επόμενων δύο εβδομάδων, όπως και τη στάση των Γάλλων ψηφοφόρων στις κάλπες του δεύτερου γύρου.